It is all about bokeh - vintage objectieven

Bokeh komt van het Japanse woord 'boke', dat 'onscherp' of 'wazig' betekent. Als er in fotografie wordt gesproken over bokeh, dan gaat het over de esthetische kwaliteit van de onscherpte in fotos. Zo ontstaat bokeh. Bokeh gaat hand in hand met de scherpte diepte. Als de scherptediepte beperkt is, zal er sprake zijn van onscherpte in de foto en kan zich een mooie bokeh voordoen. Het gaat er dus om een beperkte scherptediepte te krijgen. Verschillende technische aspecten heb ben invloed op de scherptediepte. Een van die factoren is de brandpuntsafstand: de scherptediepte van een telelens is per defi nitie beperkt. Het gekozen diafragma heeft ook invloed op de scherptediepte: hoe lager het diafragmagetal, hoe kleiner de scherpte diepte is (hoe lager, hoe vager). Verder is de scherptediepte bij een macro-objectief altijd beperkt; dit is inherent aan de scherpstelaf stand. De afstand tot het onderwerp en tot de omgeving is een factor om rekening mee te houden: de afstand tot het onderwerp moet afwijken van de afstand tot andere beelde lementen in de voor- en achtergrond, zodat deze wel onscherp kunnen worden. Tot zover is het gelijk voor oude en voor nieuwe objectieven. Waar objectieven on derling in kunnen afwijken is de ronding en vorm van het diafragma. Deze ronding wordt bepaald door het aantal en de vorm van de lamellen van het diafragma. Dit maakt dat oude objectieven heel vaak een andere bokeh hebben dan nieuwe. Voor mensen die van sfeer en onscherpte in de foto houden, zijn dit soort lenzen en effecten zeker een toevoeging. Een bijkomend voordeel is dat analoge objectieven tegenwoordig soms erg goedkoop zijn. De handmatige bediening dwingt ook tot rust en meer nadenken. Tot zover het technische verhaal, het gaat er natuurlijk om hoe de onscherpte er in de foto's uit ziet!





Webbling - springdance Meyer-Optik Gorlitz Trioplan 100mm F2.8, met tussenring Ieder lenstype heeft zijn specifieke kenmerken. Zo is hier te zien dat de bokehcirkels aan de randen iets lichter zijn. Afhankelijk van de lichtval zal de foto iets meer sprankelen. Deze wat abstracte foto is van een spinnenweb, de cirkels zijn ontstaan door de lichtval op het water achter het spinnenweb. Door de juiste tegenhoek te vinden van het licht dat op het water reflecteert, komt dit als bokehcirkels in beeld. Ook in de zoeker is dat al tijdens het maken van de foto zichtbaar.





Fairy foliage Helios 44M 58mm F2, met tussenring Bij een meervoudige belichting worden twee of meer foto's samengevoegd. Bij een aantal camera's kan dat in de camera gebeuren (instelling in het menu), maar het kan ook in software zoals bijvoorbeeld Photoshop. Bij de eerste foto ligt de focus op het blad en is er in de onscherpte om het blad heen al een wat dromerig effect ontstaan vanwege het soort onscherpte dat deze lens kenmerkt. De tweede foto is ook een foto van het blad, maar dan met alles uit focus, dus ook in de zoeker is dan enkel een blur zichtbaar. Deze blur geeft in het hele beeld een dromerig effect. Bij het samenvoegen van deze twee foto's komt dat dromerige effect als een sausje over de hele foto.





Reasons to be cheerful Meyer-Optik Gorlitz Domiplan 50mm F2.8, met tussenring Bij de Domiplan is, net als bij de Trioplan, in de bokehcirkels een lichte rand te zien. De bokeh is daardoor minder 'glad' en wat uitbundiger. De onscherpte heeft daardoor een grotere rol in het totaalbeeld van de foto en kan dus ook zelfs het uitgangspunt zijn. Deze foto is van een zonnedauw, een klein vleesetend plantje waar een wat kleverige substantie aan zit. De plant heeft die nodig om insecten te kunnen vangen. Deze nattigheid is bij het maken van de foto het uitgangspunt geweest. Met behulp van een zaklantaarn zijn de druppels extra verlicht.





It is all about bokeh Helios 44M 58mm F2, met tussenring Deze foto van een spinnenweb is gemaakt met een Helios 58 mm F2-objectief met tussenring. De tussenring is gebruikt om dichtbij te kunnen werken voor een macro-achtige foto. De scherpstelling en het instellen van het diafragma gaan handmatig met behulp van de ringen op het objectief. Om zoveel mogelijk onscherpte te verkrijgen is er bij het maken van deze foto eigenlijk n�t niet scherpgesteld. Je ziet dat de bokehcirkels naar de rand van de foto toe meer ellipsvormig worden.





Springdance Meyer-Optik Gorlitz Trioplan 100mm F2.8, met tussenring. Bosanemoontjes zijn voor veel mensen de voorbode van de lente. In ieder geval zijn ze zeer fotogeniek en een feest om mee te werken. Ook bij de Meyer Trioplan gaat de scherpstelling aan de hand van een scherpstelring, het instellen van het diafragma gaat net als bij de Helios met de diafragmaring op het objectief. Dat is even wennen in het begin, maar al vrij snel logisch om te doen. Bij sommige objectieven is de echte scherpte iets soft, wat ook toevoegt aan een zachte uitstraling en een dromerig effect.

Gepost op 17 juni 2016.

Share Delen